دره شیرز

لرستان محیط زیست بکر و دست نخورده‌ای دارد، آبشارها، رودخانه‌ها و مناطق کوهستانی‌اش همه و همه جذابیت‌های خاص خودشان را دارند. اما در میان این همه زیبایی تنگه شیرز و دره خزینه چشم و چراغ طبیعت این منطقه هستند.

دره شیرز یک دره در شهرستان کوهدشت است که از صخره‌هایی به ارتفاع ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر و به طول ۵ کیلومتر تشکیل شده است که از روستای گُدار گَه تا کنار رودخانه‌ سیمره ادامه دارد. رودخانه‌ سیمره خط مرزی استان لرستان و ایلام است و برای رفتن به دره باید به تلاقی سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان برویم. 55 کیلومتر مانده به کوهدشت لرستان، در بخش زردلان، وارد جاده‌ اولاد قباد شده و به تنگه می‌رسید. دو کیلومتر انتهایی مسیر یک جاده‌ خاکی است و با عبور از دیواره‌ سنگی بلند مسیر پیاده‌روی به سوی تنگه شروع می‌شود. همین دسترسی آسان و هوای خوبش است که افراد زیادی برای دیدنش به اینجا می‌آیند. شیرز ساخته‌ دست طبیعت است و تنها بخشی که توسط انسان در نزدیکی اینجا ساخته شده ساختمان مزرعه‌ پرورش ماهی است. این ساختمان نزدیک تنگه قرار گرفته و در کنارش پارکینگی برای خودروها وجود دارد. بعد از اینکه از تنگه شیرز دیدن کردید یادتان باشد بازدید از دره خزینه را از دست ندهید. این دره مسیر جاده پل‌دختر به اندیمشک و در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد. برای رفتن به این منطقه باید به سمت شهرستان پل‌دختر بروید و وارد جاده اندیمشک بشوید. بعد از گذشتن از روستا، در مسیر کارگاه سدسازی کرخه 2 به این منطقه می‌رسید.

دلیل خاص بودن دره شیرز تا دره خزینه

شکل طبیعی صخره‌ها و دیواره‌های پلکانی این تنگه طی هزاران سال به‌ وجود آمده‌اند. سنگ‌های رسوبی اینجا در برخورد با آب باران، باد و سایر نزولات جوی تبدیل به اشکال جالب و منحصر به فردی شده که حتی پای گردشگران خارجی را هم به اینجا کشانده. همانطور که قبلا گفتیم، این تنگه از روستای گدار گَه شروع می‌شود. اینجا کوتاه‌ترین ارتفاع دیواره‌های تنگه را دارد: 10 متر. اما هر چقدر جلوتر می‌رویم ارتفاع دیوارها هم بیشتر می‌شود تا جایی که در انتهای دره و در پناهگاه هفت رِک به 150 تا 200 متر می‌رسد. دیواره‌های آهکی چین خورده‌ این تنگه در اثر بارندگی دچار فرسایش شده‌ و رگه‌هایی از رنگ سیاه به خود گرفته‌اند. در بعضی جاها این دیوارها و صخره‌ها آنقدر به هم نزدیک می‌شوند که حتی نمی‌توانید آسمان را ببینید. یکی از لقب‌های جالب شیرز، گرند کنیون ایران است. گرند کنیون دره‌ای در ایالت آریزونای آمریکاست که رود کلرادو از میان آن می‌گذرد. البته طول این دره از تنگه شیرز خیلی بیشتر است. 446 کیلومتر طولش است و پهنای آن در برخی نقاط به 29 کیلومتر هم می‌رسد. با این حال، به خاطر ساختار زمین‌شناختی مشابه این دو دره، اعطای لقب گرند کنیون ایران به تنگه شیرز بی‌انصافی نیست. اما دره خزینه هم یکی از شگفتی‌های طبیعت ایران به شمار می‌رود که در اثر سال‌ها فرسایش به وجود آمده است. اما به جز نقش و نگارهایی که بر دیواره‌های این دره به چشم می‌خورند، رود کرخه هم از میان آن می‌گذرد. عبور این رود جلوه خاصی به دره بخشیده است.

در تنگه شیرز تا دره خزینه چه می‌بینیم؟

به جز خود تنگه که به تنهایی برای پیاده‌روی و گذراندن اوقات فراغت کافی است، جاذبه‌های دیگری هم در اینجا وجود دارد. چشمه‌ها و آبشارهای کوچک و بزرگی در گوشه و کنار تنگه به چشم می‌خورد و از میان آن‌ها می‌توان به آبشار شیرز و آبشار پرندگان اشاره کرد. صخره‌ها و سنگ‌های آبشار پرندگان سوراخ‌های کوچک و مشبکی دارند که محل خوبی برای استراحت پرندگان است. به جز این آبشارها، دیدن پل خدا و مناره‌ سنگی را هم در فهرست جاذبه‌های اینجا بگذارید. پل خدا غاری به طول 150 متر است و با رودخانه‌ای که از میان آن می‌گذرد میان مردم محلی به پل خدا معروف شده. وارد این غار که شدید، باید قید خشک ماندن لباس‌های‌تان را بزنید. آب کف غاز تا زانوی شما هم می‌رسد. مناره‌ سنگی، ستونی از صخره‌های روی هم قرار گرفته است که با هنرمندی طبیعت و طی میلیون‌ها سال درست شده. ارتفاع این مناره از کف صخره تا راس آن 80 متر است و قطری 10 متری دارد. پیاده‌روی در این تنگه با صدای رودی که در طول مسیر با شماست، واقعا سحرآمیز است و خستگی را از تن‌تان در می‌آورد. به جز جاذبه‌های طبیعی شیرز، حتما به سراغ میوه‌های وحشی‌اش هم بروید: انگور، انجیر و گلابی وحشی. در دره خزینه نشانه‌هایی از فرسایش طی سال‌های طولانی را می‌بینید که نقش‌هایی بی‌نظیر بر دیواره‌های این دره به وجود آورده‌اند. یکی از دیدنی‌ترین بخش‌های سفر به دره خزینه دیدن صخره‌ای است که در وسط بخشی از این دره قرار گرفته. این صخره اثر فرسایش شکل زیبایی پیدا کرده و دور تا  دور آن هم آب است.

کِی به تنگه شیرز تا دره خزینه برویم؟

به طور کلی استان لرستان در منطقه‌ای کوهستانی ثرار گرفته و  در بهار و تابستان آب و هوایی معتدل دارد. به همین دلیل، بهترین زمانی که می‌توانید تنگه شیرز تا دره خزینه را ببینید، همین فصل بهار و تابستان است. آب و هوای مطبوع و معتدل این منطقه در نیمه‌ اول سال هر مسافری را برای دیدنش وسوسه می‌کند.

در سفر به تنگه شیرز تا دره خزینه چه چیزهایی با خود ببریم؟

رودخانه‌ای از وسط دره می‌گذرد و برای سر زدن به پل خدا باید از میان آب بگذرید؛ پس لباس اضافه، کفش و صندل مناسب پیاده‌روی و کیسه‌های ضد آب برای نگهداری وسایل‌ همراه‌تان باشد. چراغ قوه و هِد لَمپ (چراغ پیشانی) برای دیدن فضای داخلی غار لازم است. البته چراغ قوه‌ موبایل‌تان هم می‌تواند این کار را انجام بدهد، اما باید مواظبش باشید تا داخل آب نیفتد. آنتن موبایل‌تان به محض ورود به تنگه ضعیف می‌شود و هرچه که جلوتر بروید کمتر و کمتر می‌شود. بنابراین آمادگی لازم برای قطع ارتباط‌تان با دنیای بیرون از تنگه را داشته باشید.
و اما نکته‌ آخر: تنگه شیرز و دره خزینه با بکر بودن‌شان زیبا هستند، مواظب زیبایی این مناطق باشیم و حتما کیسه‌ زباله با خودتان ببریم.